معرفی مبانی نظری الگوی تعیین محدوده های همگن عملکردی راهی برای اصلاح برنامه های کاربری زمین شهری در ایران

شهرسازی دوران مدرن در برنامه ریزی جهت تعیین میزان و نحوه استفاده از اراضی شهری متبلور شده است و در قرن گذشته این فعالیت سیر تحول پر فراز و نشیبی را از سر گذرانده است. امروزه شهرسازان تلاش دارند تا با تکیه بر انگاره هایی چون نوشهرسازی و توسعه پایدار به گونه ای کاربری زمین شهری دست یابند تا از طریق آن شهرهایی مطلوب و زیست پذیر داشته باشد. چالش های مبنائی موجود بر سر راه نظریه پردازان و متخصصین باعث شده تا پژوهش در این موضوع روندی مستمر داشته باشد. اگر چه سابقه برنامه ریزی در ایران طولانی است لیکن اقدامات انجام گرفته و طرح های تهیه شده در قالب انگاره های اولیه برنامه های کاربری زمین و آن هم در اشکالی پر نقص هم از نظر تهیه و هم از نظر اجرا بوده است. اصلاح این روند ضرورتی است که باید با توجه به واقعیت های موجود در حرفه شهرسازی و مدیریت شهری صورت پذیرد. در عین حال از تجربیات و نظریات شهرسازی مطرح در جهان بهره مند باشد. مقاله حاضر بخشی از مبانی نظری و روش پیشنهادی در این رابطه است که بر اساس پژوهش تفصیلی صورت گرفته، ارائه می گردد. اتخاذ رویکردی ترکیبی و فرآیندی گام به گام که به تدوین الگویی تحت عنوان محدوده های همگن عملکردی در شهرها می انجامید و جهت ارتقاء توان مدیریتی در برنامه ریزی کاربری زمین بر اساس بانک های اطلاعاتی کارآمد و هدفمند قادر خواهد بود تا گامی اولیه و موثر را در اصلاح برنامه های کاربری اراضی به لحاظ معیارهای اجتماعی و فرهنگی بردارد؛ در این نوشتار مورد بحث قرار خواهد گرفت.